Η οφειλόμενη απάντηση του Δημητριάδος στη Μητρόπολη Πειραιώς

Η ανακοίνωση που εξέδωσε χθες η Μητρόπολη Πειραιώς αναφορικά με τη συμμετοχή του Αγίου Δημητριάδος στην ημερίδα των Ρωμαιοκαθολικών και τα σε αυτήν λεγόμενά του ήταν τωόντι σκληρή σε βάρος του Μητροπολίτη Ιγνατίου και δεν μπορεί, μάλλον δεν πρέπει να μείνει αναπάντητη. Και αυτό για δυο κυρίως λόγους: αφενός διότι εκτίθεται – εγκαλείται σοβαρά ο Επίσκοπος του Βόλου και αφετέρου διότι προκαλείται σοβαρή σύγχυση στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όταν για θέματα πίστεως φαίνεται να διίστανται οι απόψεις Ιεραρχών της αυτής εκκλησιαστικής διακιοδοσίας. Η δημόσια τούτη, επομένως, τοποθέτηση του Πειραιώς υποχρεώνει, σχεδόν σέρνει τον Δημητριάδος στο να μην αφήσει σε εκκρεμότητα τα εκκλησιολογικά – δογματικά προβλήματα που τόσο απροκάλυπτα πια τού προσάπτονται.

Ο Δημητριάδος θεωρείται σε πολλούς εκκλησιαστικούς κύκλους σεσημασμένος «Οικουμενιστής». Είναι, θεωρώ, άριστη ευκαιρία να αποτινάξει από πάνω του την κατά τη γνώμη μου άδικη και εν πολλοίς τραβηγμένη και υπερβολική τούτη ρετσινιά που τον βαρύνει για πολλούς και διάφορους, αδιάφορους εδώ τώρα, λόγους. Και δεν πιστεύω ότι είναι ούτε κάτι φοβερό ούτε κάτι δύσκολο για τον Σεβασμιώτατο Ιγνάτιο, το να λύσει επιτέλους τις χρόνιες τούτες «παρεξηγήσεις» εναντίον του, όπως και δεν θεωρώ πλέον ικανοποιητικό το επιχείρημα της αποφυγής του διαλόγου με κύκλους «φονταμενταλιστών», διότι οι μύθοι και οι φήμες που διογκώνονται από τη θεωρούμενη σαν ένοχη σιωπή είναι πολύ πιο επιζήμιοι πλέον και για τον ίδιο προσωπικά, αλλά πολύ περισσότερο για τη σύνολη Εκκλησία μας. Έπειτα, πρέπει κάποια στιγμή να αρχίσει να ξεκαθαρίζει το τοπίο αναφορικά με το ζήτημα του σύγχρονου συγκρητισμού (: Οικουμενισμού) και για λόγους θεραπείας του σκανδαλισμού των πιστών, πολλώ δε μάλλον για τους πλέον σοβαρούς τού δογματικού και λειτουργικού «επαναπροσδιορισμού» της Ορθοδοξίας στις άφευκτες προκλήσεις της μετανεωτερικότητας και παγκοσμιοποίησης (και) στο επίπεδο των διαθρησκειακών και διομολογιακών σχέσεων.

Αρχικά, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η ανακοίνωση της Μητρόπολης του Πειραιά ήταν υπέρ το δέον σκληρή και επιθετική. Κάλλιστα θα μπορούσαν να αποφευχθούν χαρακτηρισμοί του τύπου «αιρετικές, αντιπατερικές και κακόδοξες θέσεις, κατάντημα» κλπ. Επίσης, κάποια αυθαίρετα συμπεράσματα που εξάγονται και εκτοξεύονται, π.χ. ότι «στὴν εἰσήγησή του δὲν ὑπάρχουν πουθενὰ Πατερικὲς παραπομπές. Καὶ αὐτὸ βέβαια ἦταν φυσικὸ καὶ ἀναμενόμενο, διότι ὡς ἐκφραστὴς τῆς Μεταπατερικῆς “θεολογίας” περιθωριοποιεῖ καὶ παραμερίζει τὴν αὐθεντία τῶν Πατέρων», είναι φράσεις που σχεδόν καθιστούν απαγορευτική τη διάθεση για ειλικρινή διάλογο και αδελφική αγάπη και συνεννόηση. Προτείνω, λοιπόν, και στο Γραφείο των Αιρέσεων του Πειραιώς περισσότερο σεβασμό, διάκριση και ευγένεια, όπως και προσοχή στις πάσης φύσεως υπερβάσεις. Τι θα πει, για παράδειγμα, «μεταπατερική θεολογία»; Μπορούν να το ορίσουν επακριβώς και να τεκμηριώσουν γιατί ο Δημητριάδος είναι βασικός της εκπρόσωπος; Εννοώ με σοβαρά στοιχεία και αξιόπιστα προπαντός.

Ερχόμαστε τώρα στον Δημητριάδος. Η απάντησή του μπορεί να γίνει πολύ εύκολη υπόθεση και πρέπει να εστιασθεί στα εξής βασικά σημεία: πρώτα ας ξεκινήσω με το αμέσως προηγούμενο. Ας διαλύσει τις φήμες περί της αντιπατερικής (: μεταπατερικής) στάσης και πνεύματός του. Έπειτα, ας ξεκαθαρίσει ότι η φράση «Εκκλησία» αναφερόμενη στους Παπικούς δεν τους εξισώνει εκκλησιολογικά με τη Μία, Αγία και Καθολική Εκκλησία των Ορθοδόξων, αλλά αποτελεί ρήμα διαλεκτικού και διπλωματικού χαρακτήρος περισσότερο, με στόχο την προώθηση του διαλόγου περί την ένωση των «Εκκλησιών».

Στο ίδιο πλαίσιο οφείλει να διευκρινίσει και την περιρρέουσα παραφιλολογία περί «διηρημένης Εκκλησίας». Είναι προφανέστατο ότι η αρτιότητα και αγιότητα του Σώματος του Κυρίου δεν επιδέχεται μερισμούς και διαιρέσεις, αν και ισχύουν εξάπαντος πληγές, τραυματισμοί και αποκοπές μελών εξ αυτού. Ας πει, επιτέλους, ο Άγιος Δημητριάδος ότι οι φράσεις περί «δυο πνευμόνων» και άλλες συναφείς είναι μάλλον ιστορικού (και όχι πλέον εκκλησιολογικού) χαρακτήρος. Με λίγα λόγια, ας παραδεχτεί ευθαρσώς ο π. Ιγνάτιος πως υπάρχουν σοβαρές αιρέσεις στον Παπισμό, χωρίς να αναγκαστεί να τους αποκαλέσει συλλήβδην ως αιρετική παρασυναγωγή.

Μετά από την αναγκαιότητα αυτών των ερμηνευτικών διασαφήσεων θα επιτευχθεί αφενός η θεραπεία των εσωτερικών μας διχασμών και παρεξηγήσεων και αφετέρου ο διάλογος με τους Ρωμαιοκαθολικούς θα επιταχυνθεί επί σοβαρότατων βάσεων και προϋποθέσεων, κάτι που δεν φαίνεται να γίνεται τόσα χρόνια με την εξ αμφοτέρων κρυψίνοια ή κρυπτολεξία, η οποία ενεργείται κυρίως από την πλευρά των Ορθοδόξων για λόγους αγαπητικής και διαλογικής αβρότητας και ενοποιητικής στόχευσης. Πρέπει, ωστόσο, κάποια στιγμή να προχωρήσει ο σε τέλμα ευρισκόμενος εδώ και χρόνια διάλογος των δύο «Εκκλησιών».

Κ.Ν.

29/12/2013