Σήμερα 2 Αυγούστου, η
Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανού Β’ του
Ρινότμητου. (Θάνατος: 11 Δεκεμβρίου 711).
Ο Ιουστινιανός Β΄ ήταν γιος του Κωνσταντίνου Δ΄ και στέφθηκε αυτοκράτορας σε ηλικία μόλις 16 ετών.
Το μόνο κοινό γνώρισμα που είχε με τον πατέρα του ήταν η γενναιότητα και η δραστηριότητα. Υπήρξε άνθρωπος εξαιρετικά βίαιος, εγωιστής, σκληρός και υπερβολικά φιλόδοξος. Στις σχέσεις του με τους Άραβες ακολούθησε εσφαλμένη πολιτική, γιατί υπέγραψε συνθήκη (688) με την οποία δεχόταν την αποχώρηση των Μαρδαιτών από το Λίβανο και τη Συρία στη Μικρά Ασία και στη Θράκη.
Το μόνο ευνοϊκό σημείο της συνθήκης ήταν η επανάληψη της υποχρέωσης των Αράβων να καταβάλλουν ετησίως στο Βυζάντιο 365.000 χρυσά νομίσματα, 365 δούλους και 365 καθαρόαιμους ίππους. Τον ίδιο χρόνο ο Ιουστινιανός Β' επεχείρησε εκστρατεία κατά των Βουλγάρων και των Σλάβων. Τους μεν Βούλγαρους τους νίκησε και τους απεμάκρυνε από την περιοχή του Έβρου, ενώ τους Σλάβους της Μακεδονίας τους υπέταξε, με δυσκολία βέβαια, και προχώρησε νικητής μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Εκεί πρόσφερε πλούσια δώρα στο ναό του Αγίου Δημητρίου του προστάτη της πόλης αυτής. Συνέλαβε αιχμαλώτους πολλούς Σλάβους τους οποίους μετέφερε και εγκατέστησε στην περιοχή της Βιθυνίας στο θέμα Οψικίου. Από αυτούς σχημάτισε ιδιαίτερο στρατιωτικό σώμα από 30.000 άντρες τους λεγόμενους Σκλαβησιάνους, οι οποίοι αποτέλεσαν χωριστό στρατιωτικό τάγμα. Αυτούς αργότερα τους έστειλε κατά των Αράβων αλλά δεν φάνηκαν πιστοί στο Βυζάντιο, γιατί το μεγαλύτερο μέρος τους εξαγοράστηκε από τους αντιπάλους.
Εν τω μεταξύ οι καταπιέσεις του λαού από
ανθρώπους του Ιουστινιανού και γενικότερα η ασύνετη πολιτική του προκάλεσαν
τόση αντίδραση, ώστε οργανώθηκε εναντίον του λαϊκή εξέγερση επικεφαλής της
οποίας ήταν ο στρατηγός Λεόντιος ο οποίος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας (695). Ο
Ιουστινιανός συνελήφθη, «ερρινοκοπήθη» δηλαδή του έκοψαν τη μύτη και
«εγλωσσοκοπήθη» δηλαδή του έκοψαν τη γλώσσα και εξορίστηκε στη Χερσώνα. 'Ομως
εκεί δεν ησύχασε. Αφού μάταια προσπάθησε να βοηθηθεί από το λαό της Χερσώνος,
έφυγε από εκεί, έφτασε στη Βουλγαρία και με τη βοήθεια των Βουλγάρων και έμπιστων
φίλων του μέσα στην Κωνσταντινούπολη, κατόρθωσε να ξαναπάρει το θρόνο (705).
Αμέσως διέταξε γενική σφαγή των αντιπάλων του αυτοκρατόρων Λεόντιου και
Τιβέριου Β' Αψίμαρρου, του στρατηγού Ηράκλειου και άλλων στρατιωτικών και
πολιτικών. Τα εγκλήματα του Ιουστινιανού προκάλεσαν νέα εξέγερση στη Χερσώνα. Ο
Αρμένιος στρατηγός της Χερσώνος Βαρδάνης ανακηρύσσεται αυτοκράτορας και παίρνει
το όνομα Φιλιππικός. Αυτός ήλθε στην Κωνσταντινούπολη συνέλαβε τον θηριώδη
αυτοκράτορα και τον αποκεφάλισε (11 Δεκεμβρίου 711). Αυτό το άδοξο τέλος
σηματοδοτεί το τέλος της δυναστείας του Ηρακλείου.
Το μόνο καλό που έκανε ο αιμοσταγής αυτοκράτορας ήταν η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος ή Σύνοδος του Τρούλλου (δηλαδή της θολωτής αίθουσας των Βυζαντινών αυτοκρατόρων), η οποία συγκλήθηκε το 691-692 και θέσπισε 102 κανόνες από την Ε’ και την ΣΤ’ Σύνοδο που είχαν μείνει ανενεργοί . Ήταν και μια απόπειρα να συμβιβάσει τις διαφορές με του δυτικούς που όμως απέρριψαν στο σύνολό τους κανόνες επειδή ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν και ο περίφημος κανών που όριζε την ισότητα της Ανατολικής με τη Δυτική Εκκλησία. Η Σύνοδος αυτή επίσης απαγόρευσε πολλά εθνικά έθιμα, ήθη και δοξασίες όπως π.χ. τη δαιμονομαντεία, την αστρομαντεία, την οιωνοσκοπεία και διάφορες ειδωλολατρικές γιορτές.
Η Πενθέκτη οικουμενική Σύνοδος είναι ορόσημο για την Ορθοδοξία και η αιτιολόγηση για την Αγιοποίηση του Ιουστινιανού Β’.
Στη φωτογραφία: Σόλλιδος με τη μορφή του Ιουστινιανού Β’ του Ρινότμητου.
Δημοσίευση σχολίου