e-istoria.com
Προτομή του Αγίου Λέοντος που βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου
ένας ελάχιστα γνωστός, αλλά σπουδαίος και αγιασμένος βυζαντινός αυτοκράτορας
Ο ΑΓΙΟΣ ΛΕΩΝ Ο Α’ ΜΑΚΕΛΛΗΣ Ο ΘΡΑΞ
γράφει ο Δημήτριος Τσιρόγλου, Συγγραφέας – Αγιογράφος
Επί τη ευκαιρία της απελθούσης ημέρας μνήμης (20ής Ιανουαρίου) και αυτής της ημέρας στέψεως (7ης Φεβρουαρίου) του ευσεβεστάτου Θρακός βασιλέως Λέοντος Α’ Μακέλλη, δράττομαι της ευκαιρίας, όπως διά του παρόντος αναφερθώ εις τον Μέγαν αυτόν Θράκα και Άγιον αναδειχθέντα αυτοκράτορα του Βυζαντίου υπό της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Παραδόξως, βεβαίως, το ευρύ κοινόν αγνοεί τον σπουδαίον τούτον άνδρα.
Εγεννήθη εις την Θράκην τω 400 ή 401 μ. Χ. και διεδέχθη τον επίσης Θράκα αυτοκράτορα Μαρκιανόν τω 457 μ. Χ. Η ανάδειξίς του εις τον αυτοκρατορικόν θρόνον προελέχθη από την ιδίαν την Θεοτόκον διά θαύματος εις τον έως τότε άγνωστον και άσημον Λέοντα. Κατά την εμφάνισίν της απεκάλυψε και το αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής, γνωστότερον σήμερον ως Μπαλουκλήν, εις το οποίον αργότερον ο Λέων, ως βασιλεύς πλέον, θα οικοδομήσει τον ομώνυμον Ιερόν Ναόν. Προείπεν, επίσης, την διά τού ιδίου θεραπείαν ενός τυφλού, καθιστών το θαύμα τριπλούν. Αρχικώς υπήρξε κουράτωρ (επιμελητής οίκου) ενός στρατηγού και κατόπιν κατετάγη εις τον βυζαντινόν στρατόν, προαγόμενος εις τον βαθμόν του τρυβούνου [1] με αρμοδιότητα διοικήσεως της λεγεώνος των Ματτιαρίων.
Θανόντος του Μαρκιανού τω 457 μ. Χ. ανακηρύσσεται αυτοκράτωρ και μάλλον είναι ο πρώτος, ο οποίος στέφεται υπό του ιδίου του Πατριάρχου, ενώ μέχρι τότε η ανακήρυξις εγένετο απλώς διά βοής υπό τού στρατεύματος, άνευ της υπό του Πατριάρχου στέψεως [2].Ο εν λόγω Πατριάρχης είναι ο Ανατόλιος.
Τα ως άνω πεπραγμένα, συνδυασθέντα με το ήδη ευσεβέστατον του χαρακτήρος του, κατέστησαν τον Λέοντα τον θεματοφύλακα των μέχρι ήδη παραληφθέντων θεσπισμάτων της Ορθοδόξου Πίστεως και δη των αφορόντων τας αιρέσεις. Ουσιαστικώς ελείανε το έδαφος, ούτως ώστε να λάβουν ισχύν αι αποφάσεις της Δ΄Οικουμενικής εν Χαλκηδόνι Συνόδου, την οποίαν συνεκάλεσε ο προκάτοχός του Μαρκιανός.
Υπήρξε τουτέστιν, η πέδη, η οποία αναχαίτισεν τον Μονοφυσιτισμόν των αντιχαλκηδονίων και απετέλεσε διά τον παρεμποδισμόν της αναπτύξεως των αιρέσεων της εποχής του, κυρίως του Αρειανισμού και του Νεστοριανισμού.
Απηγόρευσε την απονομήν δημοσίων αξιωμάτων εις τους αιρετικούς και κατ’ αυτόν τον τρόπον εδραίωσε το ορθόν δόγμα.
Συν τοις άλλοις απηγόρευσε το εμπόριον κατά τας Κυριακάς. Τρόπον τινά καθιέρωσε την αργίαν της Κυριακής.
Ο Λέων διέθετε προσέτι και διοικητικάς ικανότητας, αι οποίαι απεκαλύφθησαν εις τον αγώνα του Βυζαντίου κατά των Βανδάλων (ή Βανδήλων) εις τα σύνορα της αυτοκρατορίας, εις την Βόρειον Αφρική. Μετά από μίαν ατυχή εκστρατείαν, υπαιτιότητει του γαμβρού του και στρατηγού Βασιλίσκου, αποστέλλει τον εξ Εδέσσης Ηράκλειον και τον Μάρσον Ίσαυρον επί κεφαλής στρατηγούς του εκστρατευτικού σώματος, καταλαβόντες την Τρίπολιν και αναγκάσαντας τον ικανότατον και άμα βάρβαρον ηγέτην των Βανδάλων Γιζέριχον, έστω και προσωρινώς, εις συνθηκολόγησιν, θέτοντας ούτως τέλος εις τας λεηλασίας, εις τας οποίας προέβαινον.
Ο Λέων διέθετε και ιδιαιτέρας στρατηγικάς ικανότητας: Διά πρώτην φοράν προσεπάθησε και μάλιστα επέτυχε την δημιουργίαν στρατιωτικού σώματος, αποτελουμένου εξ αυτοχθόνων μαχητών της αυτοκρατορίας και όχι από μισθοφόρους, τους Ισαύρους. Εδημιούργησε τρόπον τινά έναν Εθνικόν Στρατόν.
Το προσωνύμιον ‘’Μακέλλης’’ ίσως να οφείλεται εις την σφαγήν των Γότθων από την φρουράν της Κωνσταντινουπόλως, ενώ Μέγας επονομάσθη αρκετά έτη μετά τον θάνατόν του, πιθανόν εις αντιδιαστολήν προς τον έγγονόν του Λέοντα Β’ τον Μικρόν. Ωστόσο, η δραστηριότης και η ικανότης του ανδρός, καθώς και η στρατηγική αντιμετώπισις πολλαπλών προβλημάτων της αυτοκρατορίας, παρά τας ποικίλας προδοσίας, καθιστούν εις την συνείδησίν μας Μέγαν τον Λέοντα Α’.
Εις τον θρόνον παρέμεινε έως την 18η Ιανουαρίου του έτους 474 μ. Χ., οπότε και απέθανεν.
Η ταπεινότης του, η ευλάβειά του, η πολιτική του θέσις εις τα θρησκευτικά ζητήματα και κυρίως εις το ζήτημα των αιρέσεων, με την συνετή συνεργασία του μετά του Κωνσταντινουπόλεως Γενναδίου διά την προάσπισιν του Χριστιανικού δόγματος, υπήρξαν λόγοι διά τους οποίους η Εκκλησία τον ανεκήρυξεν Άγιον, όρισε δε η μνήμη του να εορτάζεται την 20ήν Ιανουαρίου, διά την οποίαν ασματικήν ακολουθίαν συνέγραψε ο μέχρι πρό τινος ζων Υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας πατήρ Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης.
.
.
Σημειώσεις
1. Αντιστοιχεί εις τον βαθμόν τού χιλιάρχου του ρωμαϊκού στρατού.
2. Εις το έργον του Κωνσταντίνου Πορφυρογεννήτου ‘’Περί βασιλείου τάξεως’’, εις το οποίον και σώζονται αποσπάσματα του έργου του Πέτρου Πατρικίου, ο πατριάρχης Ανατόλιος παρίσταται εις την στέψιν, χωρίς να είναι βέβαιον ότι, αυτός ο ίδιος έστεψε ως βασιλέα τον Λέοντα. Βλ. Κωνσταντίνου Πορφυρογεννήτου, Περί βασιλείου τάξεως, Εν Βόννη, 1829, σελ. 410.
Δημοσίευση σχολίου