Αγαπητά μου παιδιά,
Κοιτάζοντας τον κόσμο
γύρω μας συνειδητοποιεί κανείς πως ζούμε σε μία παράδοξη εποχή. Πολύς λόγος
γίνεται στις μέρες μας για την ανοχή του διαφορετικού, για τα ατομικά
δικαιώματα, για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών, για την αλληλοκατανόηση και
την αλληλεγγύη. Όλα τούτα θα περίμενε κανείς πως θα είχαν κάνει τον κόσμο μας
καλύτερο και τη ζωή μας ομορφότερη. Αντί όμως αυτής της προσδοκίας ακούμε και
διαβάζουμε συνεχώς ειδήσεις για παραβατικές συμπεριφορές, για προστριβές, για
εγκλήματα, για εχθρότητες, για πολέμους, για γεγονότα που φέρνουν θλίψη, κι οδύνη
και πόνο στις ψυχές μας.
Η ασχήμια του κόσμου
δημιουργεί αγανάκτηση, συχνά και θυμό, σε κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται να μη
χάσει την ανθρωπιά του, μα ιδιαίτερα δυσαρεστεί εσάς τους νέους. Είναι φυσικό
να θέλετε τούτα τα δεινά να σταματήσουν. Είναι λογικό να λαχταράτε να ζήσετε σε
ένα κόσμο που δεν θα επικρατεί η κακότητα. Είναι απολύτως θεμιτό, μα και
επιβεβλημένο, να αγωνιστείτε για να αλλάξετε τούτο τον κόσμο. Μα το ερώτημα
είναι με ποιό τρόπο, με ποιά προετοιμασία, με ποιά μέσα και όπλα, μπορεί κανείς
να αγωνιστεί για να επέλθει η μεταμόρφωση του κόσμου αυτού του ταλαίπωρου;
Όσο κι αν ακούγεται
παράξενο οι σπουδαιότερες αλλαγές, οι μεγαλύτερες επαναστάσεις, οι ενδοξότερες
νίκες, πετυχαίνονται βαθιά μέσα στη ψυχή του ανθρώπου. Συχνά οι άνθρωποι
προσπαθούν να αλλάξουν τα στραβά που βλέπουν γύρω τους, αφήνοντας απείραχτες
τις δικές τους αδυναμίες, τα δικά τους πάθη, τη δική τους κακότητα, με
αποτέλεσμα οι προσπάθειές τους για να φτιάξουν τον κόσμο να ακυρώνονται από τον
ίδιο τους τον εαυτό.
Σήμερα ξεκινά η νέα
σχολική χρονιά. Σπουδαία μαθήματα, νέες γνώσεις, ποικίλες δεξιότητες θα σας
προσφερθούν ως εφόδια στη ζωή που ανοίγεται μπροστά σας. Όμως το σχολείο δεν
υπάρχει για να προσφέρει μόνο γνώσεις. Αποστολή της Παιδείας είναι η μόρφωση
του νέου ανθρώπου. Καί τούτο το έργο είναι αληθινά επαναστατικό και απόλυτα
δημιουργικό. Καλείστε να βρείτε τον αληθινό σας εαυτό. Καλείστε να παλέψετε με
ο,τι ψεύτικο εμφανίζεται στη ψυχή σας και θέλει να την κατακτήσει. Καλείστε να
καλλιεργήσετε ο,τι γόνιμο και αληθινό έχουν να σας παραδώσουν οι καθηγητές σας
και το σχολείο σας.
Ίσως κάποιοι από εσάς
σκεφτούν πως όλα τούτα είναι ωραία λόγια, γενικά και αόριστα. Γι' αυτό θα ήθελα
να αναφερθώ σε κάτι συγκεκριμένο, για να καταλάβετε πως ο άνθρωπος μπορεί να
αλλάξει τον κόσμο, αλλάζοντας πρώτα τον εαυτό του.
Συχνά συναντούμε νέους ανθρώπους στους δρόμους της πόλης μας, έξω από τα σχολεία, στα μέσα μεταφοράς, να συζητούν, να σχολιάζουν, να αστειεύονται, με ένα τρόπο δυναμικό και ζωντανό. Η εικόνα τούτη είναι πολύ όμορφη και νοσταλγική για μας τους μεγαλύτερους, που και εμείς υπήρξαμε κάποτε νέοι, με ενθουσιασμούς, φίλους και όνειρα.
Όμως σε αυτό το
πανηγύρι της χαράς, παρεμβαίνει ένα στοιχείο που το ασχημαίνει. Είναι ο τρόπος
που επιλέγετε να διαλεγχθείτε μεταξύ σας. Τα λόγια και οι λέξεις σας συχνά
είναι σκληρές, δύσμορφες και απρεπείς. Κατανοώ ότι για κάποιον νέο, το να
βρίζει δημόσια, μοιάζει απελευθερωτικό. Όμως η αλήθεια είναι πως διόλου δεν
είναι, γιατί εγκλωβίζει τον κόσμο στην βαρβαρότητα και στην ασχήμια. Δεν
επιτρέπει στις μεταξύ μας σχέσεις να διατηρήσουν τον σεβασμό και την ζεστασιά
που τους πρέπουν. Καταδικάζει την επικοινωνία μας να βουλιάζει και να πνίγεται
στα ρηχά νερά των πειραγμάτων και του χαβαλέ.
Γι' αυτό το να
αγωνιστεί κανείς να σπουδάσει την ευγένεια γίνεται πράξη αληθινά επαναστατική.
Το να κουβαλούν οι λέξεις τον σεβασμό και την αγάπη στο προσώπου του φίλου, του
καθηγητού, του πατέρα και της μάνας, μα και κάθε ανθρώπου που βρίσκεται δίπλα
μας, είναι στοιχείο ομορφιάς και ευαισθησίας που μεταμορφώνει και ευπρεπίζει
τις ψυχές μας• είναι στοιχείο συμφιλίωσης και συνεργασίας που πλουτίζει τις
σχέσεις μας• είναι τελικά στοιχείο πολιτισμού που κατανικά κάθε βαρβαρότητα και
κάθε ασχημοσύνη στον κόσμο όλο.
Η ευγένεια της ψυχής
ήταν πάντα ένα χαρακτηριστικό του δικού μας πολιτιστικού τρόπου. Ας θυμηθούμε
τα λόγια του ποιητού Οδυσσέα Ελύτη:
«... να μπορούσαν και
τη σημασία των λαών να τη μετράνε όχι από το πόσα κεφάλια διαθέτουνε για
μακέλεμα, όπως συμβαίνει στις μέρες μας, αλλά απ' το πόση ευγένεια παράγουν,
ακόμη και κάτω από τις πιο δυσμενείς και βάναυσες συνθήκες, όπως ο δικός μας ο
λαός στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όπου το παραμικρό κεντητό πουκάμισο, το πιο
φτηνό βαρκάκι, το πιο ταπεινό εκκλησάκι, το τέμπλο, το κιούπι, το χράμι, όλα
τους αποπνέανε μίαν αρχοντιά, κατά τι ανώτερη των Λουδοβίκων...»
Ευχόμαστε αγαπητά μου
παιδιά, η φετινή σχολική χρονιά που ανοίγεται μπροστά σας να είναι δημιουργική
και παραγωγική. Ευχόμαστε η σπουδή σας και η μαθητεία σας κοντά στους καλούς
σας καθηγητές, να δώσει καρπούς που θα αποπνέουν ευγένεια και αρχοντιά, όμοια
με εκείνη που ο λαός μας παράγει εδώ και αιώνες.
Με όλη μου την αγάπη
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
+ Ο Πειραιώς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
Δημοσίευση σχολίου