"Σήκω Θεέ μου και κρίνε την Γη"

«ἀνάστα, ὁ Θεός, κρίνων τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.»

Η ωραιότερη στιγμή της Θείας Λειτουργίας του Μ. Σαββάτου, το πρωί, είναι την ώρα όπου ηχεί από τα ηχεία «ἀνάστα, ὁ Θεός». Έπειτα, ανά στίχο, επαναλαμβάνεται οκτώ φορές, όσοι είναι και οι στίχοι του 81^ου ψαλμού, του Ψαλτηρίου του Δαυίδ. Ο Ψαλμός αποδίδεται παρά τους εβδομήκοντα στον «Ασάφ».

Η Αξία του ψαλμού αυτού είναι πολύ σημαντική, καθώς μιλά, για μία ακόμα φορά μέσα στην Παλαιά Διαθήκη, για το πρόβλημα της αποδόσεως της δικαιοσύνης εκ μέρους των ανθρώπων προς αλλήλους. Έτσι ο ψαλμωδός μας, εκφράζει έντονα αυτό το παράπονο του, το οποίο μας δείχνει και την κατάσταση της εποχής όπου έζησε. Λέει λοιπόν «ἕως πότε κρίνετε ἀδικίαν καὶ πρόσωπα ἁμαρτωλῶν λαμβάνετε;» Έως πότε, φωνάζει με παράπονο, άδικα θα κρίνετε, και δίκαιο θα αποδίδεται στους ασεβείς; Το πρόβλημα της δικαιοσύνης είναι ένας πρόβλημα διαχρονικό της ανθρωπότητας. Και συνεχείζει «κρίνατε ὀρφανῷ καὶ πτωχῷ, ταπεινὸν καὶ πένητα δικαιώσατε· ἐξέλεσθε πένητα καὶ πτωχόν, ἐκ χειρὸς ἁμαρτωλοῦ ρύσασθε αὐτόν. » ‘’Δώστε δικαιοσύνη, παρακαλεί, στον άμοιρο και στον ορφανώ, δώστε το δίκαιο του φτωχού και του απόρου. Ελευθερώστε τον φτωχό και τον αδύνατο, λυτρώστε τους από την εξουσία των ανόμων.’’

Αλλά ποιοι είναι αυτοί όπου πρέπει να αποδώσουν την δικαιοσύνη; Ήδη το λέει στον πρώτο στίχο. «Ο Θεός ἔστη ἐν συναγωγῇ θεῶν, ἐν μέσῳ δὲ θεοὺς διακρινεῖ.» Ο Θεός, λέει ο ποιητής μας, σηκώνεται μέσα σε σύναξη θεών, και στο μέσο αυτών δικάζει. Ποιοι άραγε όμως είναι αυτοί οι θεοί όπου αναφέρει ο ψαλμωδός μας; Δεν είναι άλλοι από τους εγκατεστημένους ήδη από τον θεό κριτές της γης, με σκοπό να αποδώσουν την δικαιοσύνη δίκαια στους ανθρώπους. Αυτοί όμως όχι απλά δεν αποδίδουν δικαιοσύνη, αλλά εκμεταλλεύονται τον «πένητα», και δικαιώνουν τον «αμαρτωλό». Τον τίτλο ‘’θεοί’’ τον αποδίδει ως κάποιο ιδιαίτερο αξίωμα εκ μέρους του Θεού προς τους ανθρώπους αυτούς τους ορισμένους.

Εν συνεχεία όμως παρατηρεί ο Θεός ότι «οὐκ ἔγνωσαν οὐδὲ συνῆκαν, ἐν σκότει διαπορεύονται· σαλευθήσονται πάντα τὰ θεμέλια τῆς γῆς. », δηλαδή χωρίς να έχουν γνώση ούτε επίγνωση βαδίζουν στο σκοτάδι, κλονίζοντας τα θεμέλια της γης. Οι ορισμένοι αυτοί άρχοντες, δεν καταλαβαίνουν το αξίωμα όπου τους έχει αποδώσει ο Θεός και έτσι πλανώνται και κινούνται εν τω μέσω του σκότους. Μία κοινωνία λοιπόν, όπου οδηγείτε από κριτές άνευ φωτός. Και έτσι φτάνει στο συμπέρασμα να διαπιστώσει πως «σαλευθήσονται πάντα τὰ θεμέλια τῆς γῆς.», διότι γνωρίζει ο ποιητής ότι οι κοινωνία δίχως ηθικές αξίες, δεν μπορεί να διαμορφωθεί και να εξελίχθη ομαλά. Αλλά, ας το επεκτείνουμε και λίγο περισσότερο. Γνωρίζει ότι κοινωνία δίχως την Πίστη στον αληθινό Θεό, δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της. Αυτό, ο Ισραηλιτικός λαός ήταν κάτι το οποίο το γνώρισε πολλές φορές, διότι πολλές φορές απίστησε ή κοίταξε προς ετέρους΄΄θεούς΄΄, ή έμιξε τους ΄΄ετέρους θεούς΄΄ με τον αληθινό, και έλαβε διαβάσεις μακραίωνες στην έρημο, εξορία, θανάτους, και καταστροφή του Ναού.

Και συνεχίζει ο λόγος του Θεού, όπου ξεκίνησε ήδη από τον προηγούμενο στίχο « ἐγὼ εἶπα· θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ ῾Υψίστου πάντες· ὑμεῖς δὲ ὡς ἄνθρωποι ἀποθνήσκετε καὶ ὡς εἷς τῶν ἀρχόντων πίπτετε. », και εγώ είπα, λέει ο Θεός, θεοί είστε και υιοί του υψίστου όλοι εσείς, κι ωστόσο θα πεθάνετε σαν τους άλλους ανθρώπους, θα πέσετε νεκροί όπως και οι άλλοι άρχοντες. Ο Θεός ήταν αυτός όπου χάρισε το αξίωμα αυτό σε εκείνους, του οποίοι ήταν οι αντιπρόσωποι, και μάλιστα τόσο ψιλά τους είχε τοποθετήσει ώστε να ονομάζονται υιοί υψίστου, ο ίδιος όμως είναι αυτός όπου θα τους στερήσει τα αξιώματα αυτά και θα τους καθαιρέσει. Και θα αποθάνουν ως απλοί άρχοντες όπου το αξίωμα τους δεν το έλαβαν από τον Θεό, αλλά από τους ανθρώπους.

Τι άλλο μένει στον ποιητή μας, να παρακαλέσει στον Θεό;

Με πίκρα λοιπόν φωνάζει ικετεύοντας «ἀνάστα, ὁ Θεός, κρίνων τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.». Σήκω, λέει, Θεέ μου, και κρίνε την γη, διότι όλα τα έθνη είναι στην εξουσία σου. Ο ποιητής, από την μερική κρίση αυτών των ορισμένων κριτών επί της γης, στρέφεται προς τον ίδιο τον Θεό, και τον καλεί στην τελική κρίση να κρίνει τα έθνη, τα οποία είναι όλα δικά του. Ποθεί, βλέποντας όλα αυτά τα δεινά όπου έχει προαναφέρει, την δικαιοσύνη, την οποία, τέλεια, μόνον ο Θεός την κατέχει, και μόνο εκείνος μπορεί να την αποδώσει.

Χρόνια πολλά, και Καλή Ανάσταση!

Του Γιώργου Χαρίτου, Φοιτητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών
_______________________________________________________________

Πηγή: Παλαιά Διαθήκη, εκ των εβδομήκοντα

Βοήθημα: «Εκλεκτοί Ψαλμοί», Βασιλείου Βέλλα, Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών, σελ. 271-275