Η Πίστη ως μέσο σωτηρίας, έκφραση της αγάπης, και όπλο προστασίας

 

Του Γιώργου Χαρίτου*

 «Αδελφοί, πίστει παρῴκησεν Αβραάμ εἰς γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν, ἐν σκηναῖς κατοικήσας μετὰ Ἰσαὰκ καὶ Ἰακὼβ τῶν συγκληρονόμων τῆς ἐπαγγελίας τῆς αὐτῆς»

Θαυμαστά πράγματα μας αναφέρει ο άγιος Απόστολος των Εθνών Παύλος, ότι έπραξαν και εβίωσαν οι άγιοι του Θεού με την μεγάλη τους πίστη. «Πίστει καλούμενος ο Αβραάμ» άκουσε τον Θεό και έφυγε από την πατρίδα του αφήνοντας τα πάντα πίσω του, ώστε να πάει στην γη, την οποία θα του κληρονομούσε ο Κύριος. Άλλοι δίκαιοι κατατρόπωσαν Βασίλεια, άσκησαν δικαιοσύνη, έφραξαν τα στόματα των λεόντων, όπως ο Δανιήλ, έσβησαν φωτιές, όπως οι Τρεις Παίδες^[1], διέφυγαν από τον κίνδυνο του θανάτου, όπως ο Δαυίδ καταδιωκόμενος από τον Σαούλ^[2], μέχρι και νεκρούς ανέστησαν^[3], όπως ο προφήτης Ηλίας και ο μαθητής αυτού Ελισαίος. Ποία όμως ήταν η κινητήρια δύναμη που τους οδήγησε να πράξουν όλα τα παραπάνω;  Μα βέβαια τίποτε άλλο εκτός από την πίστη τους στον έναν και μοναδικό Θεό, την οποία όμως έκαναν φανερή δια των έργων τους καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής τους.

Ο Απόστολος Παύλος εξηγώντας το σε άλλο σημείο της επιστολής του λέει  πως «Πίστη σημαίνει σιγουριά για αυτά που ελπίζουμε και βεβαιότητα για αυτά που δεν βλέπουμε^[4]» δηλαδή είναι η αδίστακτη και ακλόνητη πεποίθηση στην πραγματική και βέβαια ύπαρξη αγαθών  τα οποία ελπίζουμε, απόδειξη και βεβαιότητα για πράγματα, που δεν βλέπονται με τα μάτια του σώματος και τα οποία εν τούτοις χάρις σε αυτήν(στην πίστη) είναι σαν να τα βλέπουμε με τα μάτια μας και να τα πιάνουμε με τα χέρια μας.

Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων για την πίστη λέει πως « είναι το μάτι που φωτίζει κάθε συνείδηση και καλλιεργεί τη σύνεση του ανθρώπου»^[5]

Στην περίπτωση του Αβραάμ βλέπουμε ότι η υπόσχεση όπου του δόθηκε εκ του Θεού συνδέθηκε με την πίστη του, για να φανεί όπως λέει ο Παύλος «πως είναι δωρεά της Αγάπης του Θεού.» Αυτή μάλιστα, η Πίστη του Αβραάμ στον Θεό, είναι όπου τον καταστεί και δικό μας πατέρα. Ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων λέει περί τούτου «Ο Αβραάμ δεν είναι πατέρας όλων μας κατά την σάρκα, όμως η υποδειγματική του πίστη μας κάνει όλους παιδιά του. Πως και με ποιον τρόπο;» αναρωτιέται ο άγιος και συνεχίζει « Είναι απίστευτο για τους ανθρώπους το να αναστηθεί κάποιος από τους νεκρούς, όπως είναι απίστευτη και η δυνατότητα να γεννηθούν παιδιά από νεκρωμένα από τα γηρατειά άτομα( υπαινίσσεστε πως παρόλη την μεγάλη ηλικία του Αβραάμ λόγο της πίστεως του στον λόγο του Θεού, του δόθηκε ο Ισαάκ). Εμείς όμως πιστεύουμε στον Χριστό που κηρύσσεται, ότι σταυρώθηκε πάνω σε ξύλο, πέθανε και αναστήθηκε». Για αυτό άλλωστε η Γραφή λέει «Ο δίκαιος εξαιτίας της πίστεως του θα ζήσει^[6]». «Αν κρατήσουμε αὐτή τήν πίστη, δέν θά κατακριθοῦμε καί θά στολιστοῦμε μέ κάθε εἴδους ἀρετή, τονίζει ο Κύριλλος. Γιατί τόση δύναμη ἔχει ἡ πίστη, ὥστε νά δίνει τή δυνατότητα νά περπατᾶνε οἱ ἄνθρωποι καί πάνω στή θάλασσα.» Η Πίστη μάλιστα έχει τόσο μεγάλη δύναμη αφού μπορεί να σώσει όχι μόνο εκείνον που πιστεύει αλλά και άλλους ανθρώπους γύρο από εκείνους όπου πιστεύουν! Παράδειγμα είναι ο Παραλυτικός στην Καπερναούμ όπου ενώ ο ίδιος δεν πίστευε οι γύρο του που τον μετακίνησαν και τον έφεραν κοντά στον Ιησού πίστευαν. Για αυτό λέει το ευαγγέλιο «῞Οταν ὁ Ἰησοῦς εἶδε», ὄχι τήν πίστη ἐκείνου, ἀλλά «τήν πίστη ἐκείνων, λέει στόν Παραλυτικό»^[7]«σήκω ἐπάνω».^[8] Ἐκεῖνοι πού τόν βάσταγαν πίστευαν καί ὁ Παραλυτικός ἀπόλαυσε τή γιατρειά» Η Πίστη είναι αυτή όπου δικαιώνει λοιπόν τον άνθρωπο και είναι ικανή να τον σώσει. Ακόμα και αν ο άνθρωπος έχει στην ζωή του πολλές καλές πράξεις αν δεν έχει πίστη δεν μπορεί να υπάρξει και η σωτηρία του. Ο Άγιος Κύριλλος προτρέπει πως «καί ἄν ἀκόμα εἶσαι ἄπιστος ἤ ὀλιγόπιστος, ὁ Κύριος εἶναι φιλάνθρωπος καί δέχεται τή μετάνοιά σου. Μόνο καί σύ πές Του μέ εὐγνωμοσύνη· «Πιστεύω Κύριε, βοήθησε τήν ἀπιστία μου»^[9]

Το ότι η Πίστη σώζει τον άνθρωπο είναι ένα γεγονός υπαρκτό όπου μαρτυρείτε συνέχεια στην Καινή Διαθήκη. Γνωστότερο παράδειγμα η Θεραπεία της αιμορροούσης.^[10] Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο Ιησούς καθώς διάβαινε εν μέσο του όχλου ένιωσε ένα άγγιγμα. Ρωτάει λοιπόν τους μαθητές του, λέγοντας τους «τίς ὁ ἁψάμενός μου;» Και επέμεινε ξανά, ενώ γνώριζε ότι εν μέσο του όχλου πολλοί τον είχαν ακουμπήσει.. Αλλά εκείνος έψαχνε εκείνον τον έναν διότι κατάλαβε «δύναμιν ἐξελθοῦσαν» να φεύγει από Εκείνον. Και ήρθε αυτή η γυναίκα και έπεσε μπροστά στα πόδια του και του είπε το πρόβλημα της. Η Απάντηση του Ιησού είναι η απάντηση της Θεραπείας της! «θάρσει, θύγατερ, ἡ πίστις σου σέσωκέ σε· πορεύου εἰς εἰρήνην. » 

Το θαύμα για να γίνει αντιληπτό από εμάς πρέπει να υπάρχει Πίστη. Δίχως πίστη, τα θαμαστότερα πράγματα να συμβαίνουν γύρο μας τίποτα δεν θα καταλάβουμε από αυτά όπως ακριβώς δεν καταλάβαιναν και οι Ιουδαίοι οι οποίοι παρόλο που βρίσκονται αυτόπτες και αυτήκοες μάρτυρες θαυμαστών σημείων του Θεού δεν πίστευαν διότι όπως είπε η Γραφή «τετύφλωκεν αὐτῶν τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ πεπώρωκεν αὐτῶν τὴν καρδίαν, ἵνα μὴ ἴδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς καὶ νοήσωσι τῇ καρδίᾳ καὶ ἐπιστραφῶσι, καὶ ἰάσομαι αὐτούς. »^[11]

Ο Κύριλλος ο Ιεροσολύμων κάνει διάκριση της πίστεως ως εξής. Η Πίστη αν και έχει ένα όνομα εκφράζει δύο πράγματα. Το ένα είδος της πίστεως είναι το δογματικό, δηλαδή η συγκατάβαση της ψυχής για μία συγκεκριμένη διδασκαλία ή αλήθεια. Και αυτό ωφελεί την ψυχή  αφού όπως είπε ο Κύριος «Ἐκεῖνος πού ἀκούει τό λόγο μου καί πιστεύει σ᾿ Ἐκεῖνον πού μέ ἀπέστειλε, θά ἔχει ζωή αἰώνια καί δέν θά περάσει ἀπό Κρίση»^[12] Καί νά μήν ἀπιστήσεις ὅτι αὐτό δέν μπορεῖ νά γίνει, προτρέπει ο άγιος. Διότι Ἐκεῖνος πού ἔσωσε τό ληστή σέ μιά ὥρα, σ᾿ αὐτόν τόν ἅγιο τόπο τοῦ Γολγοθᾶ, Αὐτός θά σώσει καί σένα, ἅμα βέβαια πιστέψεις. Τό δεύτερο εἶδος τῆς πίστεως εἶναι ἐκεῖνο πού θά τό λέγαμε ἐνεργητική πίστη, γιατί δωρίζεται ἀπό τή Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ο Απόστολος Παύλος αναφέρει πως «Σέ ἄλλον δίνεται ἀπό τό Πνεῦμα λόγος σοφίας, σέ ἄλλον λόγος γνώσεως, Σέ ἄλλον χάρισμα πίστεως. Σέ ἄλλον χάρισμα θεραπείας διαφόρων ἀσθενειῶν»^[13] Τόση είναι δε η δύναμη της πίστεως ώστε αν είχαμε όλη την πίστη, όρη ολόκληρα θα μπορούμε να μετακινήσουμε με έναν μόνο μας λόγο.

Πως όμως εκφράζεται και εκδηλώνεται η πίστη; Σαφώς, όπως είπαμε στην αρχή, δια των πράξεων, δια των έργων μας.

«Παρακαλώ, λέει ο Παύλος, το Θεό να ενισχύσει πλουσιοπάροχα και δυναμικά με τον Πνεύμα του τον εσωτερικό σας άνθρωπο, να κατοικήσει ο Χριστός στις καρδιές σας με την πίστη και να είστε ριζωμένοι και θεμελιωμένοι στην αγάπη^[14]» ενώ σε άλλο σημείο λέει πως «πλέον δεν έχει καμία σημασία η τήρηση του Νόμου αλλά η πίστη στον Χριστό η οποία εκδηλώνεται έμπρακτα με την αγάπη»^[15] Ο Άγιος Ιάκωβος ο αδελφόθεος τονίζει ότι κανένα όφελος δεν μπορεί να υπάρξει αν κάποιος λέει απλά και στεγνά ότι πιστεύει αν δεν το δείξει έμπρακτα εκ των έργων του. «Αν δεν εκδηλώνετε με έργα η πίστη μόνη της είναι νεκρή»^[16]. Ο Ιάκωβος δίνει ένα πολύ απλό παράδειγμα. Αν, λέει, έρθει κάποιος και σας ζητήσει φαγητό ή ρούχα τα οποία έχει εκείνη την ώρα απόλυτη ανάγκη και του πείτε ‘’Ο Θεός μαζί σας’’ ποιο το όφελος αν δεν του δώσεις τα απαραίτητα όπου χρειάζεται για σώμα του εκείνη την συγκεκριμένη στιγμή. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος κινούμενος στο ίδιο σημείο λέει «Δεν θα κερδίσουμε τίποτα έχοντας την ορθή πί­στη, όταν η ζωή μας είναι διεφθαρμένη. Όπως πάλι δεν υπάρχει όφελος από μία άψογη ζωή, όταν η πίστη δεν είναι υγιής»^[17]

Η Πίστη, ακόμα, αποτελεί και το ισχυρότερο όπλο προστασίας του κάθε Χριστιανού από οποιαδήποτε απειλή. Ο αγιορείτης Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής(† 1959) λέει πως «Τρεις εχθροί πολεμούν των ανθρώπων το γένος. οι δαίμονες, η ιδία μας φύσις και η συνήθεια.» Και πως λοιπόν θα προστατευθούμε; ο Απόστολος Παύλος μας συμβουλεύει λέγοντας «Ως άνθρωποι της ημέρα ας είμαστε νηφάλιοι, φορώντας την πίστη και την αγάπη ως θώρακα προστασίας και την ελπίδα της σωτηρίας για περικεφαλαία.»^[18] Τόσο πολύ αναγκαία, λοιπόν, είναι αδερφοί η Πίστη σε έναν Χριστιανό όσο αναγκαίος είναι και ο θώρακας σε έναν πολεμιστή όπου παλεύει σε μία μάχη. Ο Απόστολος Πέτρος λέει πως με την πίστη θα μας περιφρουρεί η δύναμη του Θεού ωσότου έρθει η σωτηρία, που θα φανερωθεί κατά τους έσχατους χρόνους^[19]. Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος λέει ακόμα ποιο καθαρά το εξής συνταρακτικό «Να πως μπορούμε να νικούμε τον κόσμο: Με την Πίστη μας. Ποιος μπορεί να νικάει τον κόσμο; Μόνον όποιος πιστεύει πως ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού»

  

Είναι γεγονός ότι πολλές φορές δυστυχώς ενώ γνωρίζουμε ότι έχουμε συμπαραστάτη τον Χριστό σε κάποια δύσκολη στιγμή της ζωή μας, απιστούμε. Ομοιάζουμε σαν τους μαθητές Του εν τω μέσο της Θαλάσσης. Ήταν, λέει το ευαγγέλιο, οι μαθητές εν τω μέσο της θαλάσσης και ενώ ο Ιησούς είχε αποκοιμηθεί τρομερός αέρας σηκώθηκε και ξέσπασε μεγάλη τρικυμία. Από την πολλή ταραχή τους ξύπνησα και τον Ιησού. Εκείνος αφού σηκώθηκε «ἐπετίμησε τῷ ἀνέμῳ καὶ τῷ κλύδωνι τοῦ ὕδατος, καὶ ἐπαύσαντο, καὶ ἐγένετο γαλήνη. ^[20]» Και κοιτάζοντας τους, τους λέει «ποῦ ἐστιν ἡ πίστις ὑμῶν;». Ο Άνεμος και η τρικυμία της θαλάσσης για εμάς, στον καθένα ξεχωριστά είναι η αμαρτία. Και φόβος πολύς και απελπισία μας πιάνει όταν την αντικρίσουμε. Απιστούμε και ξεχνάμε την πίστη μας σε Εκείνον. Και πολλές φορές μπαίνουν λογισμοί ότι δεν θα υπάρξει Σωτηρία. Μα ο Χριστός μας απαντά.. «ποῦ ἐστιν ἡ πίστις ὑμῶν;» Που είναι η Πίστη σας, μας λέει, λοιπόν;

Κλείνοντας και ανακεφαλαιώνοντας αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί η πίστη είναι μέσο σωτηρίας για τον κάθε έναν όπου πιστεύει στον Ιησού Χριστό ως Υιό του Θεού, αλλά και με την πίστη όπως είπαμε παραπάνω μπορούν να σωθούν και άλλοι άνθρωποι χάρη αυτών όπου πιστεύουν. Η Πίστη ακόμα είναι αιτία έκφρασης της Αγάπης μας, του ενός προς του άλλου αφού όπως είπαμε δίχως πίστη ακόμα και κάνοντας έργα δεν υπάρχει σωτηρία, όπως και το αντίστροφο. Τέλος η Πίστη στον Χριστό αποτελεί το ισχυρότερο όπλο του Χριστιανού κατά των δαιμόνων, αλλά και κατά των πειρασμών όπου εισέρχονται στην ψυχή του κάθε ενός ανθρώπου.

Κλείνω με μία προτροπή του Αποστόλου Παύλου!

«Αγρυπνείτε! Μείνετε στερεοί στην Πίστη! Να είστε γενναίοι και δυνατοί! Όλες της πράξεις σας να τις εμπνέει η αγάπη!»^[21] Αμήν.

* Φοιτητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών

---

[1] Δαν. Γ,25

[2] Α Βασ. 23,25 

[3] Για τον Προφήτη Ηλία Γ Βασ. 17,17-24 & για τον μαθητή αυτού Ελισαίο Δ Βασ. 4,18-37

[4] Προς Εβραίους 11:1

[5] Βλ. Ε.Π.Ε «Κυρίλλου Ιεροσολύμων, άπαντα τα έργα » Κατηχήσεις Φωτιζόμενων Α-ΙΒ΄, Παναγιώτη Παπαευάγγελου διδάκτορα Θεολογίας, σελ. 180-197 εκδοτικός οίκος «Το Βυζάντιον», πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς», Θεσσαλονίκη 1994

[6] Προς Ρωμαίους 1:17

[7] Ματθ. 9, 2

[8] Ματθ. 9, 6

[9] Μάρκ. 9, 24

[10] Μτ 9,18-26. Μκ 5,21-43. Λκ.8,40-46

[11] Ιωάννην 12:40

[12] Ἰωάν. 5, 24

[13] Α´ Κορ. 12, 8-9

[14] Προς Εφεσίους 3:16-17

[15]Προς  Γαλάτας 5:6

[16] Ιακώβου 2:14-17

[17] Χρυσόστομος Ε.Π.Ε. 27, 336. P.G. 51, 287

[18] Προς Θεσσαλονικείς 5:8

[19] Επιστολής Α’ Πέτρου 1:5

[20] Λουκάς 8:22-25

[21] Προς Κορινθίους 16:13-14