Γόρτυνος Ιερεμίας: Λεγόμαστε «ορθόδοξοι», επειδή «ορθά» «δοξάζουμε» τον Θεό

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ

1. Η σημερινή Κυριακή, αδελφοί μου χριστιανοί, λέγεται «Α´ Κυριακή των Νηστειών». Όλες οι Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής έχουν την ονομασία αυτή και αυτό σημαίνει ότι όλη την Μεγάλη Τεσσαρακοστή πρέπει να νηστεύουμε. Η νηστεία την περίοδο αυτή είναι πολύ αυστηρή. 

Επειδή πρέπει να δείχνω την υψηλή κορυφή, χωρίς να κατεβάζω τα μέτρα, σας λέγω ότι την Μεγάλη Τεσσαρακοστή το λάδι καταλύεται μόνο Σάββατο και Κυριακή. Αλλά ο καθένας ας νηστέψει όσο μπορεί. Όσο μπορεί, ξαναλέγω, κατά την δύναμή του και κατά την πίστη του. Γιατί πραγματικά πρέπει να έχει πίστη αυτός που νηστεύει, για να τα καταφέρει.

2. Αλλά η σημερινή Κυριακή, αδελφοί χριστιανοί, έχει και ένα άλλο ιδιαίτερο όνομα. Λέγεται «Κυριακή της Ορθοδοξίας». Ώστε λοιπόν, επειδή όλοι εμείς είμαστε Ορθόδοξοι χριστιανοί, σήμερα γιορτάζουμε, γιατί γιορτάζει η πίστη μας. Πρέπει να χαιρόμαστε και να ευφραινόμαστε, αδελφοί μου, γιατί είμαστε Ορθόδοξοι, επειδή η Ορθοδοξία είναι η μόνη αληθινή πίστη. Στο σημερινό μου σύντομο κήρυγμα θέλω να σας πω λίγα λόγια για την Ορθόδοξη πίστη μας, για την οποία καυχόμαστε ως την μόνη αληθινή.

3. Η Ορθόδοξη πίστη μας έχει «δόγματα». «Δόγματα» είναι οι αλήθειες της πίστης μας, είναι οι βάσεις και τα «αγκωνάρια» του ιερού της οικοδομήματος. Αυτά τα δόγματα βρίσκονται στην Αγία Γραφή, την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, και απ᾽ αυτήν τα έλαβαν οι άγιοι Πατέρες και τα διατύπωσαν ως όρους της πίστης μας σε Οικουμενικές Συνόδους. Στο πέρασμα των αιώνων βρέθηκαν πολλοί που πολέμησαν τα δόγματα αυτά της πίστης μας, αλλά όλοι αυτοί, που λέγονται με ένα όνομα «αιρετικοί», καταδικάστηκαν από την Εκκλησία μας και αποκόπηκαν από αυτήν. 

Σας λέγω δε, χριστιανοί μου, ότι για την υπεράσπιση των ορθοδόξων δογμάτων οι άγιοι Πατέρες έπαθαν πολλά δεινά. Έπαθαν φυλακίσεις και σκληρά βασανιστήρια και μαρτύρια. Έτσι λοιπόν η Ορθοδοξία μας είναι μαρτυρική, έχει κατακόκκινο το ένδυμά της. Γι᾽ αυτό και λέγει ένα τροπάριο ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ενδεδυμένη «ως πορφύραν και βύσσον τα αίματα». Στα θέματα της πίστης μας η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έκανε καμμία υποχώρηση και έτσι κράτησε μέχρι τώρα την ακρίβεια των δογμάτων της. Η Ορθοδοξία μας είναι σαν το μάτι, που δεν δέχεται μέσα του ούτε μία λεπτή τρίχα. Η ορθόδοξη πίστη μας είναι τελεία και δεν δέχεται ούτε πρόσθεση ούτε αφαίρεση.

4. Τα δόγματα όμως της ορθόδοξης πίστης μας, αδελφοί, είναι για να ρυθμίζουν την σωστή ζωή μας. Αφού έχουμε ορθοδοξία πρέπει να έχουμε και ορθοπραξία. Αν αλλοιώσουμε ένα δόγμα, αν, για παράδειγμα, παραδεχθούμε τον υπερβατικό Θεό των Παπικών, με κτιστές ενέργειες και το «Φιλιόκβε», τότε, επειδή χαλάσαμε το ορθόδοξο δόγμα, μπερδέψαμε την πορεία μας προς τον αληθινό Θεό. Καί αφού χάσαμε τον αληθινό Θεό δεν μπορεί να είμαστε αληθινοί χριστιανοί, όπως μας θέλει ο Χριστός μας. Τα ορθόδοξα δόγματα κάνουν τον χριστιανό γλυκό άνθρωπο· τον κάνουν πολύ ταπεινό και γεμάτο αγάπη, θυσιαστική αγάπη για τους άλλους. Αυτόν τον χριστιανό που ζεί με βάση τα ορθόδοξα δόγματα τον χαίρονται όλοι οι άνθρωποι· τον χαίρονται ακόμη και αυτά τα άγρια ζώα και έρχονται σ᾽ αυτόν καταθέτοντας την αγριότητά τους και του γίνονται φίλοι. Δεν είναι λοιπόν σωστός ορθόδοξος χριστιανός εκείνος που ομολογεί μόνο τα ορθόδοξα δόγματα, ακόμη και αν δίνει μάχες για την υπεράσπισή τους, αλλά δεν ζη κατά τα ορθόδοξα δόγματα. Αυτός είναι υποκριτής και η ορθόδοξη Εκκλησία δεν θέλει τέτοιους αγωνιστές και ομολογητές.

Οι ορθόδοξοι ομολογητές είναι και ασκητές και γεύονται θερμά την προσευχή. Είναι ταπεινοί και έχουν αγάπη προς τους αιρετικούς, για τους οποίους πάσχουν, επειδή είναι στην πλάνη και την αίρεση και γι᾽ αυτό αγωνίζονται να τους αποσπάσουν απ᾽ αυτήν. Αυτήν δε την όμορφη και ζηλευτή ζωή των ορθοδόξων ομολογητών τους την ρυθμίζουν τα ορθόδοξα δόγματα. Χαρακτηριστικό λοιπόν της πίστης μας, επαναλαμβάνω, δεν είναι μόνο η ομολογία των ορθοδόξων δογμάτων, αλλά και το ορθόδοξο ήθος, όπως το είπα παραπάνω. Καί αν δεν υπάρχει αυτό το ορθόδοξο ήθος, τα κηρύγματά μας και οι αγώνες μας υπέρ της πίστεως δεν είναι δεκτά από τον Θεό.

5. Αυτά που σας είπα προηγουμένως, αδελφοί χριστιανοί, τα δόγματα της ορθόδοξης πίστης μας και το ορθόδοξο ήθος, βρίσκονται όλα στην ορθόδοξη λατρεία μας. Τα τροπάρια που ακούμε και όλα τα ψαλσίματα που έχει η Εκκλησία μας μιλάνε γι᾽ αυτά τα δύο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία με την λατρεία της σ᾽ όλο το λειτουργικό έτος θέλει να κάνει τα παιδιά της καταρτισμένα στα δόγματα και με σωστή ζωή και πολιτεία. Έτσι, μετά τα παραπάνω ότι η Ορθοδοξία μας έχει ορθά δόγματα και σωστό ήθος και τα υπεράσπισε αυτά τα δύο μαρτυρικά, θα πούμε τώρα ότι η Ορθοδοξία μας είναι και λειτουργική. Η λατρεία της Εκκλησίας μας εκφράζει όλο το φρόνημα και το ήθος της πίστης μας. Γι᾽ αυτό άλλωστε λεγόμαστε «ορθόδοξοι», επειδή «ορθά» «δοξάζουμε» τον Θεό. Ώστε λοιπόν αν θέλετε – και θέλετε βεβαίως – να είστε καλοί ορθόδοξοι χριστιανοί, να πηγαίνετε στις ιερές ακολουθίες που τελεί η Εκκλησία μας· τώρα δε την Μεγάλη Τεσσαρακοστή οι ακολουθίες αυτές είναι πιο πλούσιες και πιο απολαυστικές.

6. Μη έχοντας τον χρόνο να σας πω περισσότερα, αδελφοί μου χριστιανοί, σας λέγω τέλος να βρίσκετε τον χρόνο να διαβάζετε βιβλία που μιλάνε για την ορθόδοξη πίστη και το ορθόδοξο ήθος. Προσέχετε όμως τα βιβλία που διαβάζετε, γιατί δεν είναι όλα σωστά. Σας συνιστώ να πίνετε «το παλιό κρασί».Εννοώ να διαβάζετε τα βιβλία των αγίων Πατέρων και βίους αγίων. 

Σ᾽ αυτά θα δείτε το μεγαλείο της Ορθόδοξης πίστης μας. Συνιστώ τα βιβλία του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου και των δύο νεωτέρων αγίων, του Γέροντος Πορφυρίου και του Γέροντος Παισίου.

Ας φροντίζουμε, αδελφοί, ο καθένας μας, με τον αγώνα της μετανοίας, να είμαστε καλοί ομολογητές της πατροπαράδοτης και αμώμητης πίστης μας. Δηλαδή, να είμαστε ταπεινοί και να έχουμε αγάπη προς όλους και θεολογικό λόγο. Αν δεν έχει κανείς αυτά τα τρία, δεν είναι καλός ομολογητής της Ορθοδοξίας.

Με πολλές ευχές

, † Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας