Η Διαχρονική σύμπραξη Πολιτείας και Εκκλησίας

Του Γιώργου Χαρίτου

Κάνοντας μία μικρή ανασκόπηση στο παρελθόν μπορούμε να δούμε τον σημαντικό ρόλο της θρησκείας στο ίδιο το πολίτευμα μίας πόλης.

Στην Αρχαία Ελλάδα πολιτική και θρησκεία δεν ήταν δύο ξεχωριστοί θεσμοί, αλλά δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Για παράδειγμα πριν την έναρξη των επίσημων ολυμπιακών αγώνων γίνονταν θυσία στους Θεούς ενώ παράλληλα άναβαν την δάδα με το φως το οποίο πίστευαν ότι έρχονταν από τον θεό Απόλλωνα.  Εν συνεχεία στα δικαστήρια πριν την αγόρευση του κατηγορούμενοι ή του υπερασπιστή αυτού η ομιλία τους ξεκινούσε με όρκο στους θεούς. Ναοί υπήρχα σε όλα τα προάστια της Πόλης και μάλιστα ο Ιερέας της αρχαίας θρησκείας δεν ήταν ένα ξεχωριστό λειτούργημα αλλά δίνονταν ανά έτος σε διαφορετικό πολίτη της Πόλης, με αποτέλεσμα δηλαδή να συμμετέχουν όλοι ενεργά στην θρησκευτική αλλά και πολιτική ζωή της πόλης ενεργώντας ως ο Αριστοτέλης αποκάλεσε τον άνθρωπο ''Ζώον Πολιτικόν''  δηλαδή με απλή μετάφραση ‘’o άνθρωπος ως η ζωή της Πόλης’’! Παραδόσεις τις αρχαίας θρησκείας τηρούνταν ακόμα και στους πεσόντες υπέρ πίστεως και πατρίδος, όπου τους έθαβαν με τις ανάλογες θρησκευτικές παραδόσεις. Άλλωστε η ένωση των Ελλήνων ως είπε και ο Ηρόδοττος ήρθε μέσα από '' «το ελληνικόν εόν όμαιμόν τε και ομόγλωσσον και θεών ιδρύματα κοινά και θυσίαι ήθεά τε ομότροπα» (Ηρόδοτος, Ουρανία 144) Δηλαδή: «υπάρχει και το ελληνικό έθνος από το ίδιο αίμα και με την ίδια γλώσσα μ΄ εμάς, με το οποίο έχουμε κοινά ιερά των θεών και κοινές θυσίες και ήθη κοινά» Όπως δηλαδή μπορούμε να διαπιστώσουμε η θρησκεία έπαιζε πάγιο ρόλο στην ζωή πολιτική ζωή της Αρχαίας Πόλης-Κράτος.

Στο Βυζάντιο, εν συνεχεία ο Χριστιανισμός ήρθε και συνδέθηκε με το κράτος. Βέβαια στον Χριστιανισμό  η κρατική εξουσία και συγκεγκριμένη ο αυτοκράτορας δεν είχαν καμία λατρευτική ιδιότητα( π.χ στην περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ο Αυτοκράτορας λατρεύονταν ως Θεός πράγμα όπου σταμάτησε με την έλευση και την εξάπλωση του Χριστιανισμού) αφού κεφαλή της Εκκλησίας είναι μόνο ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός. Παρόλα αυτά η Εκκλησία και το κράτος είχαν άριστες σχέσης, αφού ειδικά στο πρόσωπο της Εκκλησίας υπήρχε και δημιουργόνταν μία ολότητα.  Όλοι οι πολίτες της αυτοκρατορίας ξεχωριστά από την εθνική τους ταυτότητα είχαν κάτι παραπάνω να τους ενώσει. Αρμένοι, Σλάβοι, Έλληνες, Αιγύπτιοι, Βούλγαροι, Ρωμαίοι ενώνονταν όλοι κάτω από την ίδια Εκκλησία με την ίδια ταυτότητα ως Ορθόδοξοι Πολίτες της Αυτοκρατορίας! Βέβαια η επίδραση του Χριστιανισμού ήταν τόσο μεγάλη όπου ολόκληρες δυναστείες της Αυτοκρατορίας βαπτίζονταν ''εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος'' την ίδια στιγμή όπου μεγάλοι ειδωλολατρικοί λαοί  ''έβλεπαν το φως το αληθινό'' και Βαπτίζονταν με πρώτο από όλους τον Ηγέτη, Βασιλιά, ή Αυτοκράτορα τους. 

Αυτό λοιπόν όπου κρατάμε και στην θρησκεία της αρχαίας Ελλάδος αλλά και στον Χριστιανισμό είναι πως ο ρόλος της θρησκείας είναι ΕΝΩΤΙΚΟΣ μεταξύ των ανθρώπων και όχι ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΣ δηλαδή να κομματιάζει τους πολίτες σε κατηγορίες ανάλογα με τις πεποιθήσεις του. Η Εκκλησία άλλωστε δέχεται στην αγκαλιά της κάθε άνθρωπο όπου προσέρχεται σε αυτήν ανεξαρτήτου ιδέας. 

Ερχόμενοι στην σύγχρονη Ελλάδα μπορούμε να διαπιστώσουμε πως αυτή η σύμπραξη ΕΝΩΤΙΤΑΣ μεταξύ κράτους και Εκκλησίας, διαχρονική στους αιώνες, δημιουργεί σε ορισμένους φορείς ΚΟΜΜΑΤΩΝ( δηλαδή ανθρώπων με στόχο τον κομματιασμό της κοινωνίας) πρόβλημα.  Τόσο μεγάλο πρόβλημα ώστε να ζητάνε έναν αυτονομισμό του κράτους από τον Εκκλησία, τοποθετώντας της μάλλον ως ένα γραφικό στοιχείο του τόπου μας δίχως ουσία. Λες και η Εκκλησία παρεμβαίνει στον κρατικό μηχανισμό. Λες και πειράζει την λειτουργία του. Μήπως τελικά η ουσία ακριβώς της Εκκλησίας είναι αυτή που πειράζει τους ''κομματιάζονταις'' την χώρα;; Μήπως τελικά η ουσία της Εκκλησίας είναι μία, ακριβώς να ενώνει τους Πολίτες εν αντιθέσει με τα ΚΟΜΜΑΤΑ όπου τους χωρίζουν; Μήπως τελικά η ουσία της Εκκλησίας είναι τόσο ισχυρή ανά τους αιώνες όπου αυτή αρχίζει και πειράζει; 

Ακούμε συνέχεια ''στον 21ο αιώνα βρίσκεσαι βρε άνθρωπε, τι την θες την Εκκλησία''.. Αλλά δεν μας λένε τι υπάρχει στον Αντίποδα και αν υπάρχει.

Εμείς γνωρίζουμε πως η Εκκλησία διδάσκει ''αγάπα τον πλησίον σου ως εαυτόν''. Ο Κύριος μας και σωτήρας μας Ιησούς Χριστός, ιδρυτής της Εκκλησίας μας, διδάσκει την Αγάπη την δικαιοσύνη, την ελεημοσύνη, την ευσπλαχνία και την σύμπραξη. Αυτοί οι οποίοι λένε τι την θέλουμε την Εκκλησία, και προφανώς απαρνούνται και την διδασκαλία του Χριστού μας, γιατί δεν μας λένε τι υπάρχει στον αντίποδα; Όλοι οι καματιάζοντες την χώρα κόπτονταν για ομόνοια, αγάπη και δικαιοσύνη.  Επί ποιας βάσης όμως; Και επί ποιον ορίων; Σαφώς καμίας, πέραν των αερολογιών και πολιτικών προπαγανδιστικών λόγων δίχως νόημα και Ουσία.

Κρατάμε, επομένως πως η Εκκλησία ως ''Μία Αγία Καθολική και Αποστολική'' ΕΝΩΝΕΙ ενώ οι διάφοροι ΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΙ χωρίζουν! Ας κοιτάμε λοιπόν, πως μπορούμε να ενωθούμε, και ας μην επιλέγουμε δρόμο αυτών που προσπαθούν να μας κομματιάσουν! Ας προσέξουμε να μην επιλέξουμε τον δρόμο του διαχωρισμού αλλά να περιπατήσουμε τον δρόμο της αληθινής ομόνοιας και τις αληθινής Αγάπης.