Ποια προηγήθηκε: Η Καινή Διαθήκη ή η Εκκλησία; [4]

pemptousia.gr

π. Ιάκωβος Μπέρνσταϊν

Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Ο Απόστολος Παύλος μάς προτρέπει:

«άρα ουν, αδελφοί, στήκετε και κρατείτε τάς παραδόσεις άς εδιδάχθητε είτε δια λόγου είτε δι’ επιστολής ημών» (Β΄ Θεσσαλ. 2, 15).

Αυτοί δεν ήταν από τους στίχους που είχα υπογραμμίσει γιατί χρησιμοποιούσε δύο φράσεις που δεν μου άρεσαν: «κρατείτε τις παραδόσεις» και «δια λόγου». Αυτές οι δύο φράσεις έρχονταν σε αντίθεση με την κατανόηση που είχα για τη βιβλική εξουσία. Αλλά ύστερα άρχισα να καταλαβαίνω: ο ίδιος Θεός που μας μιλά μέσω του γραπτού Του Λόγου, την Βίβλο, μίλησε και μέσω των Αποστόλων του Χριστού την ώρα που οι ίδιοι δίδασκαν και κήρυτταν. Οι Γραφές οι ίδιες μάς διδάσκουν σ’ αυτήν τη φράση (και σε άλλες) ότι αυτήν την προφορική παράδοση πρέπει να διατηρήσουμε! Η γραπτή και η προφορική παράδοση δεν βρίσκονται σε αντίθεση αλλά αποτελούν μέρη του ενός συνόλου. Αυτό εξηγεί και γιατί οι Πατέρες διδάσκουν ότι αυτός που δεν θεωρεί την Εκκλησία ως μητέρα του δεν έχει ούτε το Θεό σαν Πατέρα. Όταν έφτασα σ’ αυτό το συμπἐρασμα κατάλαβα ότι είχα αντιδράσει υπερβολικά όταν απέρριπτα την προφορική Ιερή Παράδοση. Έχοντας εχθρικότητα ενάντια στην Εβραϊκή προφορική παράδοση που απέρριπτε τον Χριστό, είχα απορρίψει και την Χριστιανική προφορική Ιερή Παράδοση, η οποία εκφράζει τη ύπαρξη του Αγίου Πνεύματος στην Εκκλησία. Είχα επίσης απορρίψει την ιδέα ότι αυτή η Παράδοση, μας βοηθά να κατανοήσουμε ορθά και πλήρως τη Βίβλο.

Επιτρέψετέ μου να τονίσω αυτό το σημείο με μια εμπειρία που είχα πρόσφατα. Αποφάσισα να κτίσω ένα υπόστεγο πίσω από το σπίτι μου. Ως προετοιμασία, μελέτησα ένα βιβλίο ξυλουργικής που τα εξηγούσε «όλα». Ήταν γεμάτο με φωτογραφίες και σχεδιαγράμματα, τόσο που ‘ακόμα και ένα παιδί θα μπορούσε να τα ακολουθήσει’. Είναι απόλυτα σαφές, μου είπαν. Παρ’ όλη την απλότητά του, όσο πιο πολύ το μελετούσα τόσες πιο πολλές ερωτήσεις είχα και τόσο πιο πολλά συγχυζόμουν. Απηυδισμένος με τον εαυτό που δεν μπορούσα να κατανοήσω κάτι που φαινόταν τόσο απλό, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι το βιβλίο χρειαζόταν επεξήγηση. Χωρίς βοήθεια, απλώς δεν μπορούσα να το εφαρμόσω στην πράξη. Χρειαζόμουν κάποιο με εμπειρία να μου το εξηγήσει. Ευτυχώς είχα ένα φίλο που μπόρεσε να μου δείξει πώς θα τέλειωνε το έργο. Γνώριζε εξ’ αιτίας της προφορικής παράδοσης. Ένας έμπειρος ξυλουργός τον είχε διδάξει και με τη σειρά του δίδαξε εμένα. Η γραπτή και η προφορική παράδοση τέλειωσαν το έργο.

ΠΟΙΑ ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΕ;

Τη δεδομένη στιγμή αντιμετώπισα τη βασική ερώτηση: Ποια προηγήθηκε, η Εκκλησία ή η Καινή Διαθήκη; Γνώριζα ότι ο Ενσαρκωμένος Λόγος του Θεού, Ιησούς Χριστός, είχε καλέσει του Αποστόλους, οι οποίοι με τη σειρά τους αποτέλεσαν τον πυρήνα της Χριστιανικής Εκκλησίας. Γνώριζα δηλαδή, ότι ο Προαιώνιος Λόγος του Θεού προηγήθηκε και γέννησε την Εκκλησία.  Όταν η Εκκλησία άκουσε τον Ενσαρκωμένο Λόγο του Θεού και Τον κατέγραψε, συμμετείχε με το Θεό στην γέννηση του γραπτού Λόγου, δηλαδή της Καινής Διαθήκης. Στο ερώτημα: «Ποια προηγήθηκε, η Εκκλησία ή η Καινή Διαθήκη;», η απάντηση είναι ξεκάθαρη τόσο με τη βιβλική όσο και με την ιστορική έννοια.

Κάποιος μπορεί να αντιδράσει λέγοντας:  «Τι διαφορά έχει ποια από  τις δύο προηγήθηκε; Αφού η Βίβλος περιέχει όλα όσα χρειαζόμαστε για να σωθούμε».

Η Βίβλος είναι αρκετή για τη σωτηρία μας, με την έννοια ότι περιέχει το θεμελιώδες υλικό που μάς χρειάζεται για να εδραιωθούμε στο σωστό δρόμο. Από την άλλη, είναι λάθος να νομίζουμε ότι η Βίβλος είναι αυτόνομη και αυτονόητη. Η μελέτη και η κατανόηση της Βίβλου προϋποθέτει την φώτιση του Αγίου Πνεύματος του Θεού μέσα στη ζωή της Εκκλησίας.  Δεν είναι ο ίδιος ο Κύριος που είπε στους μαθητές Του λίγο πρίν την Σταύρωσή Του

“όταν δε έλθη εκείνος το πνεύμα τής αληθείας, οδηγήσει υμάς εις αλήθειαν πάσαν· ου  γαρ λαλήσει αφ’ εαυτού, αλλ’ όσα ακούει  λαλήσει και τα ερχόμενα αναγγελεί υμίν.” (Ιω. 16, 13);

Είπε επίσης

«οικοδομήσω μου την εκκλησίαν και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθ. 16, 18).

Ο Κύριός μας δεν μας άφησε μόνο ένα βιβλίο για να μας καθοδηγήσει. Μας άφησε την Εκκλησία Του. Το ‘Αγιο Πνεύμα μέσα στην Εκκλησία μας διδάσκει και οι διδαχές Του συμπληρώνουν τη Γραφή. Πόσο ανόητο είναι να πιστεύει κανείς ότι το πλήρωμα της Θείας φώτισης σταμάτησε μετά την συγγραφή των βιβλίων της Καινής Διαθήκης και δεν ξαναφανερώθηκε παρά μόνο κατά τη διάρκεια του Προτεσταντικού Διαφωτισμού του 16^ου αιώνα, ή ακόμα- για να τελειώνουμε με τη συζήτηση – μετά που εγώ άρχισα να διαβάζω τη Βίβλο! Επομένως είτε το Άγιο Πνεύμα ήταν παρόν στην Εκκλησία δια μέσου των αιώνων μετά την περίοδο της Καινής Διαθήκης, καθοδηγώντας, διδάσκοντας και φωτίζοντας την στην κατανόηση του ευαγγελικού μηνύματος, είτε η Εκκλησία εγκαταλείφθηκε σαν ένα πνευματικό ορφανό, ενώ μεμονωμένοι Χριστιανοί εξακολούθησαν να ερμηνεύουν και συχνά να διδάσκουν με ‘εξουσία’ την ίδια τη Γραφή με διαμετρικά αντίθετους τρόπους. Τέτοιο χάος δεν μπορεί να αποτελεί θέλημα του Θεού.

 “οὐ γάρ ἐστιν ἀκαταστασίας ὁ θεὸς ἀλλὰ εἰρήνης. ( Α Κορ, 14, 33).

ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ

Σ’ αυτό το στάδιο της μελέτης μου, ένιωσα ότι έπρεπε να πάρω μια απόφαση. Εάν η Εκκλησία δεν ήταν απλώς μια εφαπτόμενη ή παράπλευρη της Γραφής, αλλά συμμετείχε ενεργά στην ανάπτυξή και την διατήρησή της, τότε ήταν καιρός να συμβιβάσω τις διαφορές μου μ’ αυτήν και να εγκαταλείψω τις προκαταλήψεις μου. Αντί να προσπαθώ να κρίνω την Εκκλησία σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις μου για το τι λέει η Βίβλος, έπρεπε να ταπεινωθώ και να ενωθώ με την Εκκλησία που παρήγαγε την Καινή Διαθήκη και ν’αφήσω αυτήν να με οδηγήσει σε μια ορθή κατανόηση της Αγίας Γραφής.

Ύστερα από προσεκτική έρευνα στις διάφορες εκκλησίες, κατέληξα ότι αντίθετα με το τι πιστεύουν οι σύγχρονοι Χριστιανοί, η Εκκλησία που παρήγαγε τη Βίβλο δεν είναι νεκρή. Η Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα έχει ευθεία και ξεκάθαρη ιστορική συνέχεια με την Εκκλησία των Αποστόλων και διατήρησε ακέραιες τόσο τις Γραφές όσο και την Ιερά Παράδοση που μας βοηθά να τις ερμηνεύσουμε ορθά. Από τη στιγμή που το κατάλαβα αυτό στράφηκα στην Ορθοδοξία και άρχισα να έχω εμπειρίες του Χριστιανισμού με τρόπο που δεν είχα ποτέ προηγουμένως.

Παρόλο που ο ίδιος ο Λούθηρος μπορεί να είχε επινοήσει τη φράση sola scriptura, δεν ενεργούσε σύμφωνα μ’ αυτήν. Αν το έκανε αυτό θα είχε πετάξει τις Δοξασίες και θα περνούσε λιγότερο χρόνο γράφοντας σχόλια. Η φράση αυτή δημιουργήθηκε ύστερα από τους αγώνες που έκανε ο αναμορφωτής ενάντια στις πρόσθετες ανθρώπινες παραδόσεις του Ρωμαιοκαθολικισμού. Είναι κατανοητό ότι ήθελαν να σιγουρευτούν ότι η πίστη τους ήταν ορθή σύμφωνα με τα πρότυπα της Καινής Διαθήκης, αλλά το να απομονώσουν τις Γραφές από την Εκκλησία, να αρνηθούν 1500 χρόνια ιστορίας είναι κάτι που τόσο η φράση sola scriptura όσο και οι Προτεστάντες Αναμορφωτές- Λούθηρος, Καλβίνος και αργότερα ο Γουέσλυ- δεν είχαν ποτέ υπόψη τους να κάνουν.

Θα έλεγα σε όλους όσοι στέκονται με δογματισμό στο sola scriptura, αρνούμενοι την Εκκλησία που όχι μόνο δημιούργησε την Καινή Διαθήκη αλλά δια του Αγίου Πνεύματος προσδιόρισε τα βιβλία που την αποτελούν, το εξής: Μελετήστε την ιστορία της αρχαίας Εκκλησίας και την ανάπτυξη του κανόνος της Καινής Διαθήκης. Χρησιμοποιείστε τις αρχικές πηγές όπου είναι δυνατόν.( Είναι άξιο  θαυμασμού πώς κάποιοι από τους ‘συντηρητικούς’ μελετητές της Βίβλου από την Ευαγγελική κοινότητα μετατρέπονται σε κυνικούς ορθολογιστές, φιλελεύθερους όταν συζητούν την ιστορία της αρχαίας Εκκλησίας!) Εξετάστε μόνοι σας τι είχε συμβεί στους ανθρώπους του Θεού μετά το 28 κεφάλαιο των Πράξεων των Αποστόλων. Επίσης, θα βρείτε ένα κατάλογο από βοηθητικές πηγές στο τέλος αυτού του πονήματος. Αν εξετάσετε τα στοιχεία και δείτε με αντικειμενικότητα τι είχε συμβεί εκείνους τους πρώτους χρόνους, νομίζω ότι θα ανακαλύψετε και εσείς αυτό που ανακάλυψα κι εγώ. Η ζωή και το έργο της Εκκλησίας του Θεού δεν σταμάτησε μετά τον πρώτο μΧ αιώνα και ξανάρχισε τον 16^ο. Αν είχε συμβεί αυτό δεν θα είχαμε τα βιβλία της Καινής Διαθήκης που είναι τόσο αγαπητά σε κάθε πιστό Χριστιανό.

Ο διαχωρισμός της Εκκλησίας από τη Βίβλο που έχει τόσο καθιερωθεί ευρέως στον σημερινό Χριστιανικό κόσμο είναι ένα σύγχρονο φαινόμενο. Οι πρώτοι Χριστιανοί δεν έκαναν τέτοιες τεχνητές διακρίσεις. Μόλις εξετάσετε τα στοιχεία, σάς προτρέπω να μελετήσετε περισσότερο την ιστορική Εκκλησία που δημιούργησε την Καινή Διαθήκη, την διατήρησε και επέλεξε εκείνα τα βιβλία που θα αποτελούσαν μέρος του κανόνος της. Κάθε Χριστιανός το χρωστά στον εαυτό του/της να ανακαλύψει την Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία και να κατανοήσει το ζωτικό της ρόλο στη μετάδοση του Λόγου του Θεού στη γενεά μας.