Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ

 Επί του όρους μετεμορφώθης
και ως εχώρουν οι μαθηταί σου την δόξαν σου,
Χριστέ ο Θεός εθεάσαντο·
ίνα όταν σε ίδωσι σταυρούμενον,
το μεν πάθος νοήσωσιν εκούσιον,
τω δε κόσμω κηρύξωσιν,
ότι συ υπάρχεις αληθώς του Πατρός το απαύγασμα.

Το κοντάκιο της Μεταμορφώσεως, το οποίο ήδη παραθέσαμε, εάν το μεταφράσουμε λέγει τα εξής· Μεταμορφώθηκες Χριστέ και Θεέ πάνω στο όρος και είδαν οι μαθητές σου τη δόξα σου, όσο μπορούσαν να την δουν. (Κι αυτό συνέβη) ώστε όταν σε δουν να σταυρώνεσαι, να κατανοήσουν ότι πάσχεις με την θέληση σου, και να κηρύξουν στον κόσμο ότι εσύ είσαι πραγματικά η ακτινοβολία του Πατέρα.

   Ένας από τους κυρίους σκοπούς της Μεταμορφώσεως του Χριστού μας, γιατί υπάρχουν και άλλοι σκοποί δεν είναι μόνο ένας, είναι να φανεί σ’ όλο το κάλλος και την αίγλη της η θεότητα του Χριστού. Κι αυτό τονίζει το κοντάκιο της γιορτής. Εάν ανοίξουμε το κατά Ματθαίον ευαγγέλιον, βλέπουμε να διηγείται τα της εορτής στο 17ον κεφάλαιο. Στο 16ον κεφάλαιο όμως, ο Χριστός, όταν ήρθε στα μέρη που ήταν η Καισάρεια του Φιλίππου, ρώτησε τους μαθητές του· «τίνα με λέγουσιν οι άνθρωποι είναι τον υιόν του ανθρώπου;». Δηλαδή ποια γνώμη έχουν οι άνθρωποι για μένα; Ποιος πιστεύουν ότι είμαι; Και απάντησαν οι μαθητές ότι άλλοι λένε ότι είσαι ο Ιωάννης ο βαπτιστής, όπως ο Ηρώδης π.χ., που όταν άκουσε τα θαύματα που έκανε ο Χριστός, νόμισε ότι αναστήθηκε ο Ιωάννης ο πρόδρομος, άλλοι λένε ότι είσαι ο Ηλίας, άλλοι ότι είσαι ο Ιερεμίας, ή κάποιος τέλος πάντων των προφητών. Τότε ξανά ρώτησε ο Χριστός· «υμείς δε τίνα με λέγετε είναι;». Και απάντησε τότε ο Πέτρος «συ εί, ο Χριστός ο υιός του Θεού του ζώντος». Δηλαδή εσύ είσαι ο χρισμένος, ο προωρισμένος και επίσημος απεσταλμένος του θεού, αυτόν που περιμέναμε χρόνια, είσαι όμως συγχρόνως και Υιός Θεού δηλαδή Θεός.

   Και τίθεται το ερώτημα· αφού οι μαθητές ομολόγησαν και δέχθηκαν την θεότητα του Χριστού, αφού είχαν την σωστή γνώμη γι’ αυτό το θέμα, προς τι η Μεταμόρφωση του Χριστού; Έπρεπε οι μαθητές να συμπεράνουν, αφού ο Χριστός είναι ο Θεός, ότι θα συμβεί στο μέλλον, συμβαίνει, γιατί έτσι το θέλει· και όχι, γιατί δεν μπορεί να αποφύγει την πραγματοποίηση του. Γιατί λοιπόν ο Χριστός να δείξει το άκτιστο φως του, την θεία ενέργεια, και μάλιστα μόνον στους τρεις μαθητές και όχι σ’ ολόκληρο το Ισραήλ; Να ένα θέμα που πρέπει να εξετάσουμε.

   Όταν ο Πέτρος ομολόγησε «σύ εί ο Χριστός ο υιός του Θεού του ζώντος» είπε ο Ιησούς· «Μακάριος εί Σίμων Βαριωνά, ότι σάρξ και αίμα ουκ απεκάλυψε σοι, αλλ’ ο πατήρ μου ο εν τοις ουρανοίς». Δηλαδή είναι σαν να λέγει ο Χριστός τα εξής· «Μπράβο Σίμων, συγχαρητήρια· είσαι μακάριος που φωτίσθηκες από τον Θεό να πεις την αλήθεια. Γιατί μόνο από τον Θεό σου ήρθε αυτή η αποκάλυψη. Με το δικό σου το ανθρώπινο μυαλό ήταν αδύνατο να το συλλάβεις». Λέγει ο Παύλος· «ουδείς δύναται ειπείν Κύριον Ιησούν ει μη εν Πνεύματι Αγίω» (Α΄Κορ. 12,3-4). Κανένας δεν μπορεί να ομολογήσει την θεότητα, την κυριότητα, του Χριστού, εάν δεν φωτισθεί από το άγιο Πνεύμα. Χωρίς τη θεία χάρη, χωρίς τη θεία αποκάλυψη, ο άνθρωπος καταντά ειδωλολάτρης. Ακούμε σήμερα πολλούς να λένε, και μορφωμένους μάλιστα, «πιστεύω ότι υπάρχει μια ανώτερη δύναμη, ότι υπάρχει το θείο, ότι υπάρχει κάτι». Δεν λένε «πιστεύω στην Αγία Τριάδα, στον Τριαδικό Θεό». Δεν λένε «πιστεύω στον Χριστό». Όταν τα ακούμε αυτά, να ξέρουμε ότι έχουμε μπροστά μας ανθρώπους, που δεν έχουν Άγιο Πνεύμα, που έχουν μεσάνυχτα από θεολογία, που είναι σκέτοι ειδωλολάτρες. Διότι τι θα πει «ανώτερη δύναμη»; Δύναμη είναι ο ηλεκτρισμός, η καταιγίδα, ο σεισμός. Θα λατρεύσουμε λοιπόν φυσικές δυνάμεις, σαν τους αρχαίους προγόνους μας που λάτρευαν τον Δία με τους κεραυνούς;

   Αυτό λοιπόν που είπε ο Πέτρος ήταν μια θεωρητική αλήθεια που του απεκάλυψε ο Θεός και ο Πέτρος την πίστευσε, την δέχθηκε, την ομολόγησε. Αλλά ας προσέξουμε, δεν είχε ιδίαν εμπειρία της αληθείας αυτής. Βέβαια είχε δει τα θαύματα του Χριστού· θαύματα όμως είχαν κάνει και οι προφήτες. Ο Ηλίας και ο Ελισσαίος είχαν κάνει και ανάσταση νεκρών. Λοιπόν είπε κάτι ο Πέτρος το οποίο δεν πολυκατάλαβε. Πολλές φορές οι προφήτες λένε κάτι, που δεν καταλαβαίνουν το πλήρες νόημα του. Εξαγγέλλουν την προφητεία, αλλά δεν κατανοούν πλήρως το μήνυμα της. Δεν παύουν να είναι άνθρωποι και να σκέπτονται με τις ανθρώπινες κατηγορίες σκέψεως. Έτσι ο Πέτρος πιστεύει την αποκάλυψη περί της θεότητας του Χριστού και την ομολογεί. Χρειάζεται όμως κάτι που να στηρίζει την πίστη του· να την κάνει ατράνταχτη· και ο Θεός τους αποκαλύπτεται εμπειρικά πλέον σαν Θεός. Διότι αυτό που λέμε μεταμόρφωση, δεν είναι τίποτα άλλο παρά αποκάλυψη της θεότητας, που μέχρι τότε παρέμεινε καλυμμένη από την ανθρώπινη φύση του Χριστού. Δεν μεταμορφώνεται ο Χριστός, αλλά μεταμορφώνονται οι οφθαλμοί των μαθητών, για να μπορούν να δουν το άκτιστο φως, την θεία δηλαδή ενέργεια, που εκπέμπει η θεία φύση του Χριστού.

   Να λοιπόν, γιατί έδειξε την δόξα του στο Θαβώρ. Και να η τακτική του Θεού. Στην αρχή δείχνει σημεία και δυνάμεις και τέρατα στους μαθητές, όχι για να τους πείσει, αλλά για να κεντρίσει το ενδιαφέρον· να προκαλέσει την πίστη. Μετά, δείχνει περισσότερα σ’ αυτούς που πίστευσαν, για να στηρίξει καλύτερα την πίστη τους.

   Ας θυμηθούμε τι είπε ο Χριστός στον Ναθαναήλ· «ότι είπόν σοι, είδον σε υποκάτω της συκής, πιστεύεις; μείζω τούτων όψει» (Ιω. 1,51). Αφού ο Ναθαναήλ άκουσε το «έρχου και ίδε» του Φιλίππου και αφού άκουσε το καταπληκτικό ότι ήταν κάτω από την συκιά, δηλαδή ο Χριστός γνώριζε τα πάντα γι’ αυτόν, και αυτά που δεν έβλεπε, τότε πίστευσε. Και του λέγει ο Χριστός· «επειδή είδες αυτό το θαύμα πίστεψες· και μεγαλύτερα θαύματα θα δεις». Δηλαδή όσο προχωρείς στην πίστη και οι εμπειρίες σου θα αυξάνονται.

   Και ένα άλλο δίδαγμα απορρέει από τα ανωτέρω. Ότι η πίστη μας βασίζεται σε γεγονότα· όχι σε θεωρίες και μύθους. Όλα τα φιλοσοφικά συστήματα στηρίζονται σ’ ένα δεδομένο και το δεδομένο αυτό είναι αναπόδεικτο. Αυτό το αναπόδεικτο δεδομένο λέγεται φιλοσοφικός μύθος. Είναι ένα είδος δόγματος. Το ίδιο συμβαίνει και με τις διάφορες θρησκείες· βασίζονται σε αναπόδεικτες θεωρίες και εικασίες. Ότι δίδαξαν όμως οι απόστολοι έχουν ιδίαν αντίληψη. Πάντοτε στηρίζονται σε γεγονότα που τα είδαν και τα γνώρισαν εμπειρικά. Γι αυτό γράφει ο Πέτρος· «ου γαρ σεσοφισμένοις μύθοις εξακουλουθήσαντες εγνωρίσαμεν υμίν την του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού δύναμιν και παρουσίαν, αλλ’ επόπται γενηθέντες της εκείνου μεγαλειότητος» (Β΄ Πετρ. 1,16). Και συμπληρώνει ο Ιωάννης· «ο ην απ’ αρχής, ο ακηκόαμεν, ο εωράκαμεν τοις οφθαλμοίς ημών, ο εθεασάμεθα και αι χείρες ημών εψηλάφισαν…» (Α΄ Ιωαν. 1,1).

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ